İhracat azalıyor, yatırım malı ithalat hızı düşüyor, işisizlikte artış bekleniyor

İşgücü piyasaları göstergelerine dair isabetli tahminleri ile tanınan Sosyal Politikalar Araştırma Merkezi (SPM), 10 Şubat'ta TÜİK tarafından açıklanacak Kasım 2019 dönemi işsizlik oranının (2019-Ekim dönemine göre) 0,2 puan artarak yüzde 13,6 oranında gerçekleşeceğini tahmin etti.

SPM'nin tahminine göre Kasım-2019 döneminde tarım dışı işsizlik oranı da 0,1 puan artarak yüzde 15,8 olarak belirlenebilir.

SPM Araştırmacısı Pınar Kaynak, Kasım 2019 döneminde işsizlik verilerinin yeniden artmaya başlaması beklediklerini ifade ederek, çünkü bu dönemde ihracatın bir önceki döneme göre yüzde 1 oranında azaldığını, diğer yandan yatırım malları ve ham madde ithalatının Eylül dönemine göre artmakla beraber; artış oranlarının bir önceki döneme kıyasla yarı yarıya düştüğünü bildirdi ve “Takvim ve mevsim etkilerinden arındırılmış sanayi üretim endeksi (SÜE) bir önceki döneme göre 1 puan azalmıştır. Bu göstergelerin; çok şiddetli olmamakla beraber Kasım dönemi işsizlik oranlarını arttırıcı yönde etki göstermesi şaşırtıcı olmayacaktır” değerlendirmesinde bulundu.

SPM Direktörü Prof. Dr. Serdar SAYAN gözetiminde araştırmacı Pınar KAYNAK'ca yapılan tahminler; TÜİK'ce açıklanacak olan genel işsizlik oranı, tarım dışı işsizlik oranı, istihdam oranı ve sanayi istihdamı rakamlarını kapsıyor. Tahminler, bu göstergelerin kendi geçmiş değerleri ile GSYH ve Sanayi Üretim Endeksi'nin (SÜE) geçmiş değerlerini kullanarak gerçekleştirildi. SPM, Şubat-2020 “Sanayide Gelişmeler ve İstihdam Eğilimleri” çalışmasının sonuçlarını açıklarken, Kasım-2019 dönemine ait 10 Şubat'ta ilan edilecek işsizlik oranı tahminini de kamuoyuyla paylaştı.

SPM çalışmasında, 10 Şubat'ta açıklanacak Kasım-2020 dönemi mevsimsellikten arındırılmış tarım dışı işsizlik oranının ise 0,1 puan azalarak yüzde 15,8 seviyesinde seyredeceği tahmin edildi. Diğer yandan istihdam oranının 0,6 puan azalarak yüzde 45,3 düzeyinde gerçekleşeceği ve sanayi istihdamının ise ufak bir artışla 5 milyon 728 bin kişi seviyesine çıkacağı öngörüldü.

Geçtiğimiz ay yayınlanan bültende işsizlik verilerinde frenleme beklentileri anımsatılan SPM çalışmasında, 10 Ocak 2020 tarihinde açıklanan Ekim 2019 dönemi genel işsizlik oranının öngördükleri gibi (Öngörüden 0,1 puan daha az azalarak) sırasıyla yüzde 13,4 ve yüzde 15,7 olarak açıklandığı anımsatıldı. Mevsimsellikten arındırılmış tarım dışı işsizlik oranının da 0,3 puan azalarak yüzde 15,9 düzeyine indiği ifade edilen çalışmada “Sanayi istihdamının Ekim dönemi değerine ilişkin tahmin ettiğimiz rakam 5 milyon 559 bin kişi olurken, gerçekleşme 5 milyon 666 bin kişidir. Tahminlerimize göre Kasım döneminde bu sayının 5 milyon 728 bin kişi seviyesine çıkması beklenmelidir” analizi yapıldı.

SPM çalışmasının ‘Sonuç' bölümünde ise Kasım 2019 döneminde işsizlik rakamının yüzde 13,6'ya yükseleceği yönündeki tahmine ilişkin şu tespitlerde bulunuldu:

“Kasım döneminde işsizlik verilerinin yeniden artmaya başlaması beklenmelidir. Kasım döneminde ihracat bir önceki döneme göre yüzde 1 oranında azalmıştır. Diğer yandan, yatırım malları ve ham madde ithalatı Eylül dönemine göre artmakla beraber; artış oranları bir önceki döneme oranla yarı yarıya düşmüştür. Diğer yandan, takvim ve mevsim etkilerinden arındırılmış sanayi üretim endeksi (SÜE) bir önceki döneme göre bir puan azalmıştır. Bu göstergelerin çok şiddetli olmamakla beraber Kasım dönemi işsizlik oranlarını arttırıcı yönde etki göstermesi şaşırtıcı olmayacaktır. Yaptığımız sayısal tahminler de bu beklentimizi destekler niteliktedir.”