İhracat 1 milyar dolar azaldı 400 bin kişinin işi tehlikede

‘Ek vergi gelirse üretimi yurt dışına taşıyacağız'

Paslanmaz çelikte Posco Assan TST'nin talebi ile başlatılan anti-damping soruşturması devam ederken, paslanmaz çelik kullanan sektörlerde kriz derinleşiyor. 800 binden fazla kişiye istihdam sağlayan ana hammaddesi paslanmaz çelik olan 40 bin işletmede işten çıkarmalar artarken, paslanmaz çelikteki ek vergiler ve anti-damping soruşturması sonrası artan fiyatlar nedeniyle hem iç pazar daralıyor hem de ihracat düşüyor. İlk 7 ayda mutfak ve mutfak ekipmanları ihracatının 1 milyar dolar azaldığını kaydeden Endüstriyel Mutfak, Çamaşırhane, Servis ve İkram Ekipmanları Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TUSİD) Yönetim Kurulu Başkanı Bekir Topuz, yıl sonuna kadar kaybın 1,5 milyar dolara ulaşacağını söyledi. Topuz, anti-damping sonrası gelebilecek ek vergiler nedeniyle sektörde 400 bin kişinin işsiz kalma tehlikesi ile karşı karşıya olduğunu söyledi. Mutfak ve mutfak ekipmanları üretiminde en önde gelen şehirlerden olan Konya'daki üreticiler de yaşanan durumdan rahatsız. Üreticiler, “İç pazarda yüksek fiyatlardan dolayı talep azalırken, ihracatta da müşterilerimizi rakiplere kaptırıyoruz. İtalyan, Fransız rakiplerimiz bizden daha uyguna ürün satıyor. Böyle devam ederse üretimi yurtdışına taşıyacağız, ülkemiz de ithalat cenneti olacak.” ifadelerini kullandı.

Türkiye'de yaklaşık 800 binden fazla kişiye istihdam sağlayan 40 binden fazla işletmenin gözü kulağı paslanmaz çelikte başlatılan anti-damping soruşturmasında. Yıl başında yüzde 8'den yüzde 12'ye çıkarılan verginin ardından başlatılan anti-damping soruşturması sonrasında paslanmaz çelik kullanan ev ve mutfak eşyaları üreticilerinden endüstriyel mutfak üreticilerine kadar tüm işletmeler anti-damping soruşturması gelebilecek ek vergilerin binlerce işletmenin kapanmasına neden olacağını ifade ediyor. Mutfak ve mutfak eşyaları üretiminde Türkiye'de en önemli şehirler arasında yer alan Konyalı üreticiler de yıl başından bu yana yaşanan durum nedeniyle çok zorluk yaşadıklarına dikkat çekiyor.

İHRACATIMIZ 1 MİLYAR DOLAR AZALDI

Paslanmaz çeliğe getirilen ek vergilerin ardından Posco Assan TST'nin talebi ile başlatılan anti-damping soruşturmasının 800 binden fazla kişiye istihdam sağlayan 40 bin fazla işletme için büyük bir haksızlık olduğunu kaydeden Endüstriyel Mutfak, Çamaşırhane, Servis ve İkram Ekipmanları Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TUSİD) Yönetim Kurulu Başkanı Bekir Topuz, “Çin'den alınan soğuk çekilmiş rulo sacın ton fiyatı 2 bin 50 dolar. Yüzde 12 vergi ile fiyatı 2 bin 290 dolara geliyor. Buraya yine ek vergi gelirse fiyat 2 bin 900 dolarlara kadar çıkacak. Posco Assan TST'de de fiyat 2 bin 200 dolar seviyesinde. Eğer ek vergi gelir ve fiyatlar artarsa Posco Assan TST'de fiyatlarını yükseltecek. Böyle bir durumda senede 140-150 milyon dolar daha fazla para kazanacak.” dedi. Böyle bir durumda Türkiye'de hizmet veren tüm servis sağlayıcıların kapanmak zorunda kalacağını kaydeden Bekir Topuz, “Posco Assan TST'den alınan ürün direk kullanılamıyor. Bunlar servis merkezlerine gidiyor. Posco tarafı ürüne sadece yüzde 8 katma değer sağlıyor. Servis merkezlerinin yarattığı katma değer ise yüzde 12. Buna rağmen Posco tarafına yerli üreticiymiş gibi davranılıyor. Bu da doğru değil.” diye konuştu. Yaşanan durum nedeniyle Türkiye'nin endüstriyel mutfak ve mutfak ekipmanları ihracatının ilk 7 ayda geçen yılın aynı dönemine göre 1 milyar dolar azaldığını dile getiren Topuz, ek vergi gelmesi halinde toplam istihdamın yarısının işten çıkarılması gerekeceğine vurgu yaptı.

EKMEĞE, SİMİDE BİLE ZAM GELİR

Konya'da fırın ve endüstriyel mutfak sektöründe tedarikçi firma olarak hizmet verdiklerini ifade eden Klematis'in Genel Müdürü Ahmet Karaçam, “Paslanmaz çeliği ana hammadde olarak kullanan firmalardan biriyiz. Hamur yoğurma mikserleri, kazanlar ve karıştırıcılar üretiyoruz. Hammadde girişinin tamamen paslanmaz olduğu bir sektörüz. 2017 yılında kurulduk. Biz kurulduğumuzda üretim yaptığımız sektörün tamamı ithaldi. Ancak şu anda sektörde iki yerli firma olarak hizmet veriyoruz. Artık geldiğimiz noktada ithal ürün girişi neredeyse sıfırlandı. İhracat yapar duruma geldik. Çok zor bir alanı yerlileştirdik. Bu yılın başında gelen ek vergiler ve sonrasındaki anti-damping soruşturması bizi çok zorladı. İthalatı sıfırlayan bir sektörüz ancak ek vergi gelirse sadece bizim için değil tüm ülke için korkunç senaryo gerçekleşir. Çünkü bizim ürettiğimiz ürünler olmadan ekmek, simit bile üretilemez. Endüstriyel üretim yapan tüm gıda işletmeleri paslanmaz çelikten üretilen ürünleri kullanmak zorunda. Ekmeğe, simide bile zam gelir.” dedi. Ek vergilerin işletmelerin kilit vurmasına neden olacağını dile getiren Ahmet Karaçam, “Türkiye'de ek vergilerin zam olarak yansımasının dışında, ihracatta da büyük kan kaybedeceğiz. Fiyatlarımız daha da yükseleceği için ihracat pazarlarında rekabet edemeyeceğiz. 40 olan çalışan sayımız önce 20'ye düşecek. Sonrasında ise kapanmaya kadar olacak bir süreç bizi bekliyor. Posco Assan TST istedi diye 1 milyona yakın kişiye istihdam sağlayan 40 binden fazla işletmeyi kimsenin zor durumda bırakmak istemeyeceğine inanıyorum.” diye konuştu.

FABRİKAMIN ANAHTARLARINI POSCO ASSAN TST'YE VERECEĞİM

Hamur yoğurma makinesi, et-soğan doğrama makinesi, kıyma makinesi, patates soyma makinesi gibi ürünler üreten Osimo'nun Yönetim Kurulu Başkanı Rıza Bayar, “10 bin metrekarelik alanda üretim yapıyoruz. Ayda 5 bin adet hamur yoğurma makinesi üretimimiz var. Endüstriyel üretim yapan firmalar dışında evlere de bu ürünlerimiz giriyor. Özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da kalabalık yaşayan aileler hamur yoğurma makinelerimizden alıyor. Yıl başında getirilen ek verginin ardından zaten zamlanan ürünlerimiz, anti-damping soruşturması sonrası gelebilecek ek vergilerle daha da zamlanır. Söylentisi bile yüzde 10-15 zam gelmesine neden oldu. Yıl başında toptan fiyatı 7 bin TL olan 15 kilogramlık hamur yoğurma makinesinin fiyatı ek vergi sonrası 10 bin TL'ye çıktı. Şimdi yüzde 25 ek vergi konuşuluyor. Böyle olursa fiyat en az 12 bin 500 TL'ye çıkacak. İtalyan rakibimizin fiyatı ise 9 bin 500 TL. Böyle bir durumda ülkemiz ithal ürünlerle dolacak, ihracatımız sıfırlanacak. Anti-damping soruşturması bir an önce sonlandırılmazsa ve sektörümüz için olumsuz bir karar çıkarsa Posco Assan TST'ye fabrikamın anahtarlarını teslim edeceğim. Gelsin onlar üretim yapsın, 200 kişiye istihdam sağlasın.” ifadelerini kullandı.

EK VERGİ GELİRSE ÜRETİMİ YURTDIŞINA TAŞIYACAĞIM

Türkiye'de kafe, restoran ve fabrikalara doğalgazlı ısıtıcı üreten Panera Mühendislik'in Genel Müdürü Gökhan Kaynakoğlu da, paslanmaz çelikte yaşanan gelişmelerden ciddi şekilde etkilendiklerine dikkat çekti. Yüzde 97'si ithal olan bir sektörde 2015'ten bu yana yerli üretim yaparak faaliyet gösterdiklerini kaydeden Gökhan Kaynakoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü: “Şu anda sektörün yüzde 50'si yerli üretimden geliyor. Ancak ana hammaddemiz olan paslanmaz çelikte vergilerin yüzde 12'ye çıkması sonrası sendeledik. Şimdi ise anti-dampin soruşturması ile yine ek vergi getirmek istiyorlar. Eğer bu durum yaşanırsa üretimi durdurup başka ülkede kendi markamla üretim yaptıracağım. Daha uyguna gelecek. Ülkemizin ise ithalatı artacak. Eğer böyle olsun istiyorlarsa ek vergi getirebilirler. Kaybeden ülkemiz olacak. Sektörümüzün neredeyse tamamı yine ithal olacak.”