Muzaffer YURTTAŞ

Dünya kültürlerinin bereket ve bolluk sembolü: Nar!

Muzaffer YURTTAŞ

Meyvelerin şahı nardır. Çünkü nar şekline yakından bakılınca üstünde taç vardır. O taç devlettir. İçine bakıldığında taneler bireylerdir ama hepsi bir aradadır, birlik ve bütünlük içindedir. Narın içinde perdeler vardır orada da nar taneleri bir aile demektir. Eğer nar taneleri dağılırsa birlik, beraberlik bozulur. Bu sebepledir ki nar meyvelerin şahıdır. Hem devleti hem aileyi hem birlik, bütünlüğü gösterir.

Nar, doğumu, bereketi, çoğalmayı temsil eder. Anadolu'daki bazı antik uygarlıklarda tanrıçaların elinde nar vardır. Yine Osmanlı kültüründe Anadolu'dan gelme bir çoğalma sembolü olarak, sevilen kıza nar göderilirmiş ki, bu evlenme teklifi anlamı gelirmiş. Şarkısı bile var : "şu gelen yar olaydı, elinde nar olaydı" diye.

Uzun yıllardır süregelen inançlara göre, nar birçok kültürde bolluk ve bereketi sembolize ediyor. Antik dönemden günümüze kadar araştırma konusu olan bu meyvenin, doğurganlığı arttırma ve antioksidan gibi özellikleri var.  

 Kış mevsiminin girmesiyle narlar da sofralarda yerini aldı. Eski Mısırlılar tarafından dünyanın ilk meyvesi olarak kabul edilen nar, Türk uygarlığına da yön veren bir meyve. Kökeni M.Ö. 3200’lere dayanan bu meyve, eski uygarlıklarda “Cennet’in yiyeceği” olarak kabul edilerek, kutsal sayılmış.

Kimileri de bolluk-bereket için mutfağında nar bulundur, ister resim ,ister bir porselen, isterse meyve olarak. Tarihi Kula evlerini ziyaret etme fırsatınız olursa inceleyin, her evin bahçesinde nar vardır. Ya da evde ahşap figürlerde nar sembolünü görebilirsiniz. Bu evdeki bereketi temsil eder. 

Günümüz verileriyle ispatlanmış olarak nar kalbe de güç veriyor. Rengi itibariyle de zaten kalbi andıran nar, bağışıklık sistemini de güçlendiriyor. Nar suyunun burada sayamayacağım kadar yararı var. 

Ülkeler arası nar üretim miktarı sıralamasına göre İran birinci, Hindistan ikinci, Türkiye ise üçüncü sırada. 

Kuran’da nar sözcüğü 3 kez geçmektedir: Enam Suresi 99 ve 141, Rahman Suresi 68. 

Bunların ilkikisinde nar, Allah’ın yarattığı güzel şeylerin bir örneği olarak verilmiştir, üçüncüsünde ise cennetteki bir meyve olarak anlatılmaktadır.

“O, çardaklı, çardaksız olarak bahçeleri, ürünleri çeşit çeşit hurmalıkları ve ekinleri, zeytini ve narı (herbiri) birbirine benzer ve (herbiri) birbirinden farklı biçimde yaratandır. Bunlar meyve verince meyvelerinden yiyin. Hasat günü de hakkını (öşürünü) verin, fakat israf etmeyin. Çünkü O, israf edenleri sevmez.” (Enam, 141)

“O gökten su indirendir. İşte biz onunla her türlü bitkiyi çıkarıp onlardan yeşillik meydana getirir ve o yeşil bitkilerden, üst üste binmiş taneler, -hurma ağacının tomurcuğunda da aşağıya sarkmış salkımlar- üzüm bahçeleri, zeytin ve nar çıkarırız: (Herbiri) birbirine benzer ve (her biri) birbirinden farklı. Bunların meyvesine, bir meyve verdiği zaman, bir de olgunlaştığı zaman bakın. Şüphesiz bunda inanan bir topluluk için (Allah'ın varlığını gösteren) ibretler vardır.” (Enam,99)

“İçlerinde her türlü meyve, hurma ve nar vardır.” (Rahman,68) "

Bolluk-bereket düşüncesi en güzel duygulardan biridir. Her insanı heyecanlandırır. Nar da herhalde bunu en güzel sembolize eden bir meyve. Narın şekli de ayrıca çok yumuşak ve estetik. Tıpkı yumurta, yunus ve fil gibi.

Anadolu geleneklerinden günümüze kadar gelen evde “nar patlatma” adeti ile de eve bereket getirileceğine inanılır. 

Müslümanlıkta ise cennet meyvelerinden biri olarak kabul edilen bu meyve, verimliliği temsil etmiş, nar yiyen insanların nefretten ve düşmanlıktan uzak olacağına inanılır.

Her gün olmasa da haftada en az 1-2 kez nar suyu içmenizi öneririm. Yemesi biraz zahmetli olsa da bu zahmete değer bir meyve. Mümkünse bahçenize bereketi artırması için nar fidanı dikin. Bu yazım bu yılın ilk köşe yazısı. Yeni yılda ülkemize, sizlere bolluk, bereket ve huzur diliyorum. Hastalara şifa, borçlulara ödeme kolaylığı temenni ediyorum. Selam ve dua ile... 

 

Yazarın Diğer Yazıları